ปัญหา sex แต่ละวัย
นพ.กัมปนาท ตันสิถบุตรกุล
วัยเด็กตอนต้นหรือวัยก่อนเข้าโรงเรียน
ประเด็นของปมอิดีปุสที่เราควรให้ความสนใจในช่วงวัยก่อน6 ขวบ เด็กชายจะหลงรักแม่และเด็กผู้หญิงจะหลงรักพ่อ จะพยายามแข่งขันกันเอาชนะพ่อหรือแม่ที่เป็นเพศเดียวกับตนเอง แต่เมื่อเริ่มเรียนรู้ว่าไม่สามารถเอาชนะได้ ก็เริ่มหันมาเลียนแบบพ่อหรือแม่ที่เป็นเพศเดียวกับตนเอง และเลิกการแข่งขันในที่สุด
ถ้าหลัง 6 ขวบเด็กยังไม่สามารถปรับสภาพจิตใจยอมรับพ่อแม่ที่เป็นเพศเดียวกับตนเองได้ สิ่งที่ตามมาคือการเกลียดชัง และอาจเป็นอยู่เรื่อยมาจนวัยผู้ใหญ่ มักพบในครอบครัวที่พ่อหรือแม่มีปัญหาความขัดแย้งกัน และลูกก็เข้าข้างฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งที่เป็นเพศตรงข้ามกับตน สิ่งนี้ส่งผลต่อพัฒนาการเรื่อง sex ได้ด้วย เช่น ลูกชายที่เกลียดพ่อ และสงสารแม่มากๆ ก็อาจจะสนิทสนมและเลียนแบบพฤติกรรมความเป็นหญิงจากแม่มากจนดูเหมือนเป็นเกย์ หรือบางคนก็อาจลงเอยด้วยการมี sex ในหมู่เครือญาติ (incest) เช่น ลูกชายกับแม่ หรือลูกสาวกับพ่อเนื่องจากไม่สามารถแยกบทบาทที่แท้จริงของแต่ละคนได้ เป็นต้น
วัยเด็กตอนปลายหรือวัยเรียน
เป็นวัยที่เข้าใจเหตุผลพอสมควร มีการเลียนแบบสิ่งรอบตัว รวมถึงเพื่อนที่เป็นจุดสำคัญที่เด็กนิยมเลียนแบบหรือแบ่งพรรคแบ่งพวกกันตามเพศของตนเอง ถ้าในกลุ่มนี้มีเพื่อนที่วางตัวไม่เหมาะสมต่อบทบาทของเพศตนเอง ปัญหาที่พ่อแม่ควรกังวลและใส่ใจไม่เฉพาะเรื่องการเป็นลักเพศ (Gender identity disorder) เท่านั้น
แต่รวมถึงการให้เกียรติกันในเรื่องเพศตรงกันข้ามหรือเพศเดียวกันด้วย ถ้าวัยนี้เกิดปัญหาเกิดขึ้นก็ย่อมส่งผลต่อพัฒนาการในระยะต่อๆ ไปด้วยเช่นกัน
วัยรุ่น
ที่ปัจจุบันถูกกล่าวหาว่าเป็นวัยวุ่น โดยเฉพาะเรื่อง sex ถูกตำหนิมากขึ้น แม้ความจริงการกล่าวหาวัยรุ่นในความเห็นของผมอาจจะดูมากเกินไป เพราะผู้ปกครองส่วนใหญ่ไม่ค่อยเข้าใจวัยรุ่น (ทั้งๆ ที่ตนเองก็เคยผ่านช่วงเวลาเป็นวัยรุ่นทุกคน) แต่วัยรุ่นหลายคนก็ทำตัวเหลือขอจริงๆ ซึ่งอาจจะจากอิทธิพลของฮอร์โมนที่พลุ่งพล่าน หรือพื้นฐานในวัยก่อนหน้านี้ไม่ค่อยดีมาก่อน
แต่ปัจจัยสำคัญที่แก้ไขยาก คือการเปลี่ยนแปลงของสังคม ทำให้ทัศนคติเรื่องเพศเปลี่ยนไปในทางที่แย่ลง การเลียนแบบพฤติกรรมของชาติตะวันตกมากเกินไป หรือการที่วัยรุ่นเหล่านั้นมีพื้นฐานของการควบคุมตนเองที่ต่ำมากๆ
จากการที่พ่อแม่ไม่ได้ฝึกให้รู้จักการควบคุมตนเองอย่างจริงจัง จึงส่งผลให้การยับยั้งชั่งใจเรื่อง sex ก็ดูจะต่ำลงไปควบคู่กับพฤติกรรมก้าวร้าวรุนแรง สิ่งที่ตามมาคือพฤติกรรมสำส่อนทางเพศ(Sexual promiscuity)หรือติดเซ็กส์ (Sexual addiction)
วัยผู้ใหญ่หรือวัยทำงาน
ก็เป็นวัยแห่งการเลือกคัดสรรสิ่งต่างๆ สู่ชีวิต เมื่อมีการทำงาน มีความคิดในการสร้างครอบครัวแล้ว แม้อารมณ์ความพลุ่งพล่านในวัยรุ่นจะผ่านไปหรือเพลาๆ แล้ว แต่ถ้ามีพื้นฐานไม่ดีหรือเลือกคู่ครองไม่เหมาะสม เช่น เลือกความเข้ากันได้ทางนิสัยใจคอ แทนที่จะเลือกคนที่เข้ากันได้เฉพาะเรื่อง sex อย่างเดียว บางครั้งก็อาจจะทำให้ความลุ่มหลงบดบังหตุผลดีๆ ที่การเป็นวัยผู้ใหญ่ที่ผ่านโลกมาพอสมควรพึงจะคิดได้ แต่เมื่อไม่สามารถผ่านจุดนี้ไปได้ หลายคนก็อยู่ในวังวนของความสับสนทาง(เรื่อง) เพศกับความสับสนเรื่องความรักเพื่อการใช้ชีวิตคู่ร่วมกัน
สุดท้ายเมื่อตัดสินใจไม่ได้ หรือบางคนกลัวการใช้ชีวิตคู่ ก็มักลงเอยด้วยการอยู่เป็นโสดไปตลอดชีวิตบ้าง การเป็นเมียน้อย หรือเป็นชู้หรือนอกใจคู่สมรส เป็นต้น สิ่งเหล่านี้โดยทั่วไปมักสะท้อนถึงปัญหาบุคลิกภาพที่ผิดปกติ (Personality disorder)ซึ่งถือว่าเป็นโรคทางจิตเวชชนิดหนึ่งด้วย
วัยผู้ใหญ่ตอนกลางหรือวัยกลางคน
เน้นถึงประเด็นความลดหย่อนของสมรรถภาพทางเพศที่ไม่สมดุลกันระหว่างเพศชายและเพศหญิง ความจริงแล้วการที่สมรรถภาพทางเพศลดลงมิได้ทำให้เกิดปัญหาในด้านความสัมพันธ์ของชีวิตคู่เสมอไป ถ้ามีความสัมพันธ์ที่ดีและมั่นคงมาก่อน
บางคนมีความเข้าใจผิดว่าการคงไว้ซึ่งสมรรถภาพทางเพศ เช่นวัยหนุ่มสาวจะทำให้อายุยืนยาว ซึ่งไม่จริง เพราะเราไม่สามารถห้ามหรือฝืนธรรมชาติได้ ถ้าปล่อยให้เกิดปัญหามากขึ้น ก็คงต้องใช้คำว่า วิกฤติการณ์ของวัยกลางคน (Mid-life crisis) พบได้ถึง 70-80% ในผู้ชาย
ส่วนอารมณ์ทางเพศของผู้หญิงจะมีความต้องการและสมรรถภาพลดลงกว่าผู้ชาย อาจนำมาซึ่งความขัดแย้งในคู่สมรสและเกิดการหย่าร้างได้หากไม่มีความเข้าใจกัน
วัยชรา
วัยแห่งความเสื่อมที่ต้องยอมรับ แต่ก็ยังมีคนอีกมากที่ไม่ยอมรับ ก็ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ (และประสบกาม) ในอดีตของแต่ละคน การรู้จักพอ และคิดถึงความเหมาะสมของตนเองเป็นสิ่งสำคัญ จริงอยู่แม้กิจกรรมทางเพศเป็นการออกกำลังกายที่ทำให้เกิดความสุขกายสุขใจก็ตาม และหลายคนก็พยายามหาข้อมูลเพื่อมาสนับสนุนให้มี sex ในวัยชรา ความจริงแล้วปัญหาที่อาจจะตามมามีได้หลายอย่าง เช่น ใจสู้แต่ร่างกายไม่สู้เพราะวัยเสื่อมหรือมีโรคต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อการมี sex เช่น หย่อนสมรรถภาพทางเพศ (Impotence) ความเสี่ยงต่อการหัวใจวายจากการมี sex
จะเห็นว่าเมื่อวัยของคุณเปลี่ยนแปลงไป บทบาททางด้านความคิดและพฤติกรรมทาง sex ของคุณก็เปลี่ยนแปลงตาม
ใครก็ตามที่พฤติกรรมทาง sex ไม่เหมาะสมกับวัยของตนเอง ย่อมแสดงว่าพัฒนาการทางเพศของคุณมีปัญหา และนั่นหมายความรวมถึงพัฒนาการทางด้านบุคลิกภาพของคุณก็อาจมีปัญหาด้วยเช่นกัน เรื่องวัยเปลี่ยน sex เปลี่ยนเป็นเรื่องน่าเรียนรู้ เพื่อความเข้าใจซึ่งกันและกันของคนต่างวัยใกล้ๆ ตัวไงครับ
วัยเด็กตอนต้นหรือวัยก่อนเข้าโรงเรียน
ประเด็นของปมอิดีปุสที่เราควรให้ความสนใจในช่วงวัยก่อน6 ขวบ เด็กชายจะหลงรักแม่และเด็กผู้หญิงจะหลงรักพ่อ จะพยายามแข่งขันกันเอาชนะพ่อหรือแม่ที่เป็นเพศเดียวกับตนเอง แต่เมื่อเริ่มเรียนรู้ว่าไม่สามารถเอาชนะได้ ก็เริ่มหันมาเลียนแบบพ่อหรือแม่ที่เป็นเพศเดียวกับตนเอง และเลิกการแข่งขันในที่สุด
ถ้าหลัง 6 ขวบเด็กยังไม่สามารถปรับสภาพจิตใจยอมรับพ่อแม่ที่เป็นเพศเดียวกับตนเองได้ สิ่งที่ตามมาคือการเกลียดชัง และอาจเป็นอยู่เรื่อยมาจนวัยผู้ใหญ่ มักพบในครอบครัวที่พ่อหรือแม่มีปัญหาความขัดแย้งกัน และลูกก็เข้าข้างฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งที่เป็นเพศตรงข้ามกับตน สิ่งนี้ส่งผลต่อพัฒนาการเรื่อง sex ได้ด้วย เช่น ลูกชายที่เกลียดพ่อ และสงสารแม่มากๆ ก็อาจจะสนิทสนมและเลียนแบบพฤติกรรมความเป็นหญิงจากแม่มากจนดูเหมือนเป็นเกย์ หรือบางคนก็อาจลงเอยด้วยการมี sex ในหมู่เครือญาติ (incest) เช่น ลูกชายกับแม่ หรือลูกสาวกับพ่อเนื่องจากไม่สามารถแยกบทบาทที่แท้จริงของแต่ละคนได้ เป็นต้น
วัยเด็กตอนปลายหรือวัยเรียน
เป็นวัยที่เข้าใจเหตุผลพอสมควร มีการเลียนแบบสิ่งรอบตัว รวมถึงเพื่อนที่เป็นจุดสำคัญที่เด็กนิยมเลียนแบบหรือแบ่งพรรคแบ่งพวกกันตามเพศของตนเอง ถ้าในกลุ่มนี้มีเพื่อนที่วางตัวไม่เหมาะสมต่อบทบาทของเพศตนเอง ปัญหาที่พ่อแม่ควรกังวลและใส่ใจไม่เฉพาะเรื่องการเป็นลักเพศ (Gender identity disorder) เท่านั้น
แต่รวมถึงการให้เกียรติกันในเรื่องเพศตรงกันข้ามหรือเพศเดียวกันด้วย ถ้าวัยนี้เกิดปัญหาเกิดขึ้นก็ย่อมส่งผลต่อพัฒนาการในระยะต่อๆ ไปด้วยเช่นกัน
วัยรุ่น
ที่ปัจจุบันถูกกล่าวหาว่าเป็นวัยวุ่น โดยเฉพาะเรื่อง sex ถูกตำหนิมากขึ้น แม้ความจริงการกล่าวหาวัยรุ่นในความเห็นของผมอาจจะดูมากเกินไป เพราะผู้ปกครองส่วนใหญ่ไม่ค่อยเข้าใจวัยรุ่น (ทั้งๆ ที่ตนเองก็เคยผ่านช่วงเวลาเป็นวัยรุ่นทุกคน) แต่วัยรุ่นหลายคนก็ทำตัวเหลือขอจริงๆ ซึ่งอาจจะจากอิทธิพลของฮอร์โมนที่พลุ่งพล่าน หรือพื้นฐานในวัยก่อนหน้านี้ไม่ค่อยดีมาก่อน
แต่ปัจจัยสำคัญที่แก้ไขยาก คือการเปลี่ยนแปลงของสังคม ทำให้ทัศนคติเรื่องเพศเปลี่ยนไปในทางที่แย่ลง การเลียนแบบพฤติกรรมของชาติตะวันตกมากเกินไป หรือการที่วัยรุ่นเหล่านั้นมีพื้นฐานของการควบคุมตนเองที่ต่ำมากๆ
จากการที่พ่อแม่ไม่ได้ฝึกให้รู้จักการควบคุมตนเองอย่างจริงจัง จึงส่งผลให้การยับยั้งชั่งใจเรื่อง sex ก็ดูจะต่ำลงไปควบคู่กับพฤติกรรมก้าวร้าวรุนแรง สิ่งที่ตามมาคือพฤติกรรมสำส่อนทางเพศ(Sexual promiscuity)หรือติดเซ็กส์ (Sexual addiction)
วัยผู้ใหญ่หรือวัยทำงาน
ก็เป็นวัยแห่งการเลือกคัดสรรสิ่งต่างๆ สู่ชีวิต เมื่อมีการทำงาน มีความคิดในการสร้างครอบครัวแล้ว แม้อารมณ์ความพลุ่งพล่านในวัยรุ่นจะผ่านไปหรือเพลาๆ แล้ว แต่ถ้ามีพื้นฐานไม่ดีหรือเลือกคู่ครองไม่เหมาะสม เช่น เลือกความเข้ากันได้ทางนิสัยใจคอ แทนที่จะเลือกคนที่เข้ากันได้เฉพาะเรื่อง sex อย่างเดียว บางครั้งก็อาจจะทำให้ความลุ่มหลงบดบังหตุผลดีๆ ที่การเป็นวัยผู้ใหญ่ที่ผ่านโลกมาพอสมควรพึงจะคิดได้ แต่เมื่อไม่สามารถผ่านจุดนี้ไปได้ หลายคนก็อยู่ในวังวนของความสับสนทาง(เรื่อง) เพศกับความสับสนเรื่องความรักเพื่อการใช้ชีวิตคู่ร่วมกัน
สุดท้ายเมื่อตัดสินใจไม่ได้ หรือบางคนกลัวการใช้ชีวิตคู่ ก็มักลงเอยด้วยการอยู่เป็นโสดไปตลอดชีวิตบ้าง การเป็นเมียน้อย หรือเป็นชู้หรือนอกใจคู่สมรส เป็นต้น สิ่งเหล่านี้โดยทั่วไปมักสะท้อนถึงปัญหาบุคลิกภาพที่ผิดปกติ (Personality disorder)ซึ่งถือว่าเป็นโรคทางจิตเวชชนิดหนึ่งด้วย
วัยผู้ใหญ่ตอนกลางหรือวัยกลางคน
เน้นถึงประเด็นความลดหย่อนของสมรรถภาพทางเพศที่ไม่สมดุลกันระหว่างเพศชายและเพศหญิง ความจริงแล้วการที่สมรรถภาพทางเพศลดลงมิได้ทำให้เกิดปัญหาในด้านความสัมพันธ์ของชีวิตคู่เสมอไป ถ้ามีความสัมพันธ์ที่ดีและมั่นคงมาก่อน
บางคนมีความเข้าใจผิดว่าการคงไว้ซึ่งสมรรถภาพทางเพศ เช่นวัยหนุ่มสาวจะทำให้อายุยืนยาว ซึ่งไม่จริง เพราะเราไม่สามารถห้ามหรือฝืนธรรมชาติได้ ถ้าปล่อยให้เกิดปัญหามากขึ้น ก็คงต้องใช้คำว่า วิกฤติการณ์ของวัยกลางคน (Mid-life crisis) พบได้ถึง 70-80% ในผู้ชาย
ส่วนอารมณ์ทางเพศของผู้หญิงจะมีความต้องการและสมรรถภาพลดลงกว่าผู้ชาย อาจนำมาซึ่งความขัดแย้งในคู่สมรสและเกิดการหย่าร้างได้หากไม่มีความเข้าใจกัน
วัยชรา
วัยแห่งความเสื่อมที่ต้องยอมรับ แต่ก็ยังมีคนอีกมากที่ไม่ยอมรับ ก็ขึ้นอยู่กับประสบการณ์ (และประสบกาม) ในอดีตของแต่ละคน การรู้จักพอ และคิดถึงความเหมาะสมของตนเองเป็นสิ่งสำคัญ จริงอยู่แม้กิจกรรมทางเพศเป็นการออกกำลังกายที่ทำให้เกิดความสุขกายสุขใจก็ตาม และหลายคนก็พยายามหาข้อมูลเพื่อมาสนับสนุนให้มี sex ในวัยชรา ความจริงแล้วปัญหาที่อาจจะตามมามีได้หลายอย่าง เช่น ใจสู้แต่ร่างกายไม่สู้เพราะวัยเสื่อมหรือมีโรคต่างๆ ที่ส่งผลกระทบต่อการมี sex เช่น หย่อนสมรรถภาพทางเพศ (Impotence) ความเสี่ยงต่อการหัวใจวายจากการมี sex
จะเห็นว่าเมื่อวัยของคุณเปลี่ยนแปลงไป บทบาททางด้านความคิดและพฤติกรรมทาง sex ของคุณก็เปลี่ยนแปลงตาม
ใครก็ตามที่พฤติกรรมทาง sex ไม่เหมาะสมกับวัยของตนเอง ย่อมแสดงว่าพัฒนาการทางเพศของคุณมีปัญหา และนั่นหมายความรวมถึงพัฒนาการทางด้านบุคลิกภาพของคุณก็อาจมีปัญหาด้วยเช่นกัน เรื่องวัยเปลี่ยน sex เปลี่ยนเป็นเรื่องน่าเรียนรู้ เพื่อความเข้าใจซึ่งกันและกันของคนต่างวัยใกล้ๆ ตัวไงครับ
