ศัลยกรรมยกมดลูก

พ.ญ.ชัญวลี ศรีสุโข คุณน้อย (นามสมมติ) ที่มาปรึกษาว่า Q : "น้อยอายุ 23 ปี มีลูก 1 คนค่ะ ปัญหาของน้อยคือเจ็บมดลูกมานานหลายปี ตอนนี้น้อยเจ็บจนไม่สามารถทำงานหนักหรือมีเพศสัมพันธ์ได้เลย บางครั้งเจ็บมากจนไม่สามารถยืนได้ ต้องนอนตลอด ไปหาหมอหมอบอกว่าน้อยเป็นมดลูกอักเสบ แต่รักษาแล้วก็ไม่ดีขึ้น ยิ่งตอนนี้ยิ่งเจ็บบ่อยครั้ง น้อยควรจะทำอย่างไรดี เพื่อนๆ บอกน้อยว่าให้ไปทำศัลยกรรมยกมดลูก คุณหมอว่าน้อยสมควรไปทำไหมคะ" A : ปัญหาของคุณน้อยประการแรก คือ เคยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมดลูกอักเสบ แต่รักษาแล้วไม่ดีขึ้น เจ็บจนถึงขั้นไม่สามารถทำงานหนักและมีเพศสัมพันธ์ อย่างนี้ดิฉันว่า สิ่งที่คุณน้อยต้องรีบทำมากที่สุดคือกลับไปหาหมอใหม่ และตรวจให้แน่ชัดว่าเป็นมดลูกอักเสบอย่างเดียวหรือมีโรคแทรกซ้อนอื่นๆ ของมดลูกอักเสบ เช่น มีปีกมดลูกอักเสบ ปีกมดลูกและรังไข่เป็นหนอง มีพังผืดมากในช่องท้อง ฯลฯ เมื่อได้รับการวินิจฉัยได้แน่นอน ก็ต้องลงมือรักษาอย่างจริงจังให้หายขาด เพราะอาการที่คุณน้อยเล่านั้น ไม่ได้เป็นน้อยเลยค่ะ ประการสอง คือ จำเป็นต้องไปทำศัลยกรรมยกมดลูกตามคำแนะนำหรือไม่ ดิฉันฟังดูแล้ว คิดว่าเพื่อนๆ ของคุณน้อยเข้าใจผิดในเรื่องศัลยกรรมยกมดลูกมากทีเดียว ศัลยกรรมยกมดลูกนั้น คือการผ่าตัดดึงเอ็นที่ยึดมดลูกให้ตึงขึ้นค่ะ ดิฉันขออธิบายขยายความดังนี้ มดลูกของคุณผู้หญิงทั่วไปที่อยู่ในช่องท้องบริเวณอุ้งเชิงกรานนั้นเปรียบประดุจลูกสาลี่หรือชมพู่ ที่กลับหัว คือ ด้านบนใหญ่ ด้านล่างเล็กกว่า สองข้างจะมีปีกมดลูก เหมือนปีกค้างคาวแผ่ออกไป ตรงปีกมดลูกนั้นก็มีท่อรังไข่ และรังไข่ ส่วนด้านหน้าของมดลูกจะมีเอ็นคู่ยึดอยู่มุมด้านบนของมดลูก และโยงยึดที่ขาหนีบทั้งสองข้างของคุณผู้หญิง เอ็นคู่นี้เรียก Round ligament เมื่อไรที่คุณผู้หญิงเบ่งคลอดลูกหลายครั้ง คลอดลำบากต้องใช้เครื่องมือช่วยคลอด ยกของหนัก เบ่งกล้ามเนื้อท้องประจำจากท้องผูก ไอเรื้อรัง เจ้าเอ็นคู่ทั้งสองนี้ก็จะยืดออก ส่งผลให้มดลูกหย่อนลงไปในช่องคลอด ศัลยกรรมยกมดลูกนี้ก็คือ เย็บให้เอ็นคู่นี้หดสั้นเข้า เมื่อหดสั้น ก็เท่ากับยกมดลูกให้กลับขึ้นมาในช่องท้องดังเดิม สรุปศัลยกรรมยกมดลูกนั้นมีไว้เพื่อรักษาโรคมดลูกหย่อนค่ะ ไม่สามารถรักษาโรคมดลูกอักเสบของคุณน้อยได้เลย พูดถึงเรื่องยกมดลูกนี้ มีคุณผู้หญิงหลายคน มาหาด้วยเรื่องมีลมออกช่องคลอด หลายคนคิดว่าเกิดเพราะมดลูกหย่อนและเป็นข้อบ่งชี้ว่าต้องทำศัลยกรรมยกมดลูก ดิฉันขอเรียนให้ทราบว่า เรื่องนี้เป็นความเข้าใจผิด เพราะเมื่อไรมีลมออกช่องคลอด แปลว่าช่องคลอดนั้นแม้จะเปิดให้ลมเข้าได้ แต่ก็ยังฟิตดีเพราะสามารถบีบไล่ลมออกได้ ซึ่งไม่เกี่ยวกับมดลูกหย่อนอีกเหมือนกันค่ะ ขอขอบคุณข้อมูล จากหนังสือพิมพ์ คมชัดลึก